ARAÇ DEĞER KAYBI

 

Türk Borçlar Kanunu'nun 49. maddesi gereğince kusurlu ve hukuka aykırı bir fille başkasına zarar veren bu zararı gidermekle yükümlüdür.

Araç değer kaybı, bir aracın kaza yapmadan önceki değeri ile kaza yaptıktan sonraki değeri arasındaki farktır. Kazaya karışan bir araç orijinal parça değişimine dahi gitse, aracın kaza yapmadan önceki fiyatına satışı artık mümkün değildir. Yargıtay kararlarına baktığımızda da Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri Kararı - İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi, E. 2018/1028 K. 2019/1064, T. 20.11.2019 “Yargıtay 4. Hukuk Dairesinin 2002/130-E 2002/4512-K sayılı ilamında “ tamamen onarılmış olsa bile kazaya uğrayan araba, tahribatın izlerini taşıyacağından onarıldıktan sonra mübadele (rayiç) değerinin olaydan önceki mübadele değerinden az olacağının kabulü gerekir. Aracın onarılmış durumdaki değeri, ne kadar iyi onarılmış olursa olsun, kural olarak aynı nitelikteki hiç hasara uğramayan araç değerinden düşüktür ve bu da cari değerinden kaybettirmektedir…” denilmektedir. KTK 90. Md. hükmüne göre ; “Maddi tazminatın biçimi ve kapsamı ile manevi tazminat konularında Borçlar Kanununun haksız fiillere ilişkin hükümleri uygulanır.„ şeklindeki düzenleme ile trafik kazasından kaynaklanan tazminat taleplerinin değerlendirilmesinde BK. nun haksız fiile ilişkin hükümlerine atıf yapılmıştır. 6098 TBK 49 ve müteakip maddeleri gereğince meydana gelen kaza sebebiyle zarar görenin mal varlığında meydana gelen eksilme zararlarını isteyebileceği gibi, dolaylı olarak uğradığı zararlar da zarar verenden istenebilecektir. Buna göre; sigorta şirketi değer kaybından sigortalısının/sürücünün kusuru oranında ve poliçe limitleri dahilinde sorumlu olabilecektir.”

Yargıtay kararında da belirttiği üzere, kaza nedeniyle aracında değer kaybı oluşan kişi, zararının giderilmesi için öncelikle sigorta şirketine başvurmalıdır. Sigorta şirketinden talep edilmediği takdirde “değer kaybının” sigorta şirketince kendiliğinden karşılanması pek mümkün değildir. Sigortalı araçlarda değer kaybı için sigorta şirketine giderken sigortasız araçlarda ise araç değer kaybı, kusurlu araç sürücüsünden ve araç sahibinden istenebilmektedir. İstenilen bu değer kaybının içeriği belirlenirken aracın yaşı, kilometresi, piyasa değeri, tercih durumu, hasar durumu ve onarılan parça sayısı gibi kriterler kullanılarak hesaplanmaktadır.

Trafik kazalarında her durumda araç değer kaybı istenemez. Şöyle ki, meydana gelen bazı durumlarda araç değer kaybının istenmesi mümkün değildir. Örneğin, aracın aynı yerden iki farklı kazada zarar görmesi halinde, tek taraflı kazalarda, kazanın meydana gelmesinde %100 kusurlu olan tarafın zararında, araç hakkında pert kararı verilmesi halinde, araç tamirinin ekonomik olmayacağı yönünde karar verilmesi hallerinde araç değer kaybı oluşsa da istenemez. 

Aracında değer kaybı oluşan kişi dava yoluna gitmeden önce sigorta şirketine başvurarak araç değer kaybını talep etmelidir. Talebine ilişkin 15 gün içinde cevap almaması, olumsuz cevap alması veya aldığı olumlu cevap bedelinin zararını karşılamadığını düşünmesi hallerinde sigorta tahkim veya mahkeme yoluna başvuruda bulunulabilir.

Zarara uğrayan araç sahibinin, zararının giderilmesi istemesi de Borçlar kanunda süreye tabi tutulmuştur. BK. Madde 72- Tazminat istemi, zarar görenin zararı ve tazminat yükümlüsünü öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve her hâlde fiilin işlendiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.”